SINAV   ربما اتت النعم في المحن وربما اتت المحن في النعم Rubbemê etetinniemu fil miheni,ve rubbemê etetil mihenu finniemi. Belli olmaz, belki de nimetler imtihanların ve zorlukların içinden  süzülüp gelir, yine belli olmaz belki de zorluklar ve zor sınavlar nimetlerin içinden çıkıp gelir, başka bir ifade ile yüce Allah alınca verebilir, verince de alabilir.   عند الامتحان يكرم المرء اويهان İndel imtihâni yukram ül mar'u ev yuhânu.  İmtihan sonucunda kişi ya vezir olur ya da rezil.   İmtihanın soruları kolay da olabilir, zor da olabilir. İnanan, azmeden, sebeplere sarılan ve yüce Allah'a tevekkül eden için sonuç nasıl olursa olsun hayırlıdır. Uyanık ve dikkatli olmak, kaderi hikmet ve sabırla takib etmek gerekir. "Hanginiz davranışça daha iyi olduğunu deneyerek göstermek için ölümü ve hayatı ölümü yaratan O'dur. O güçlüdür, çok bağışlayandır." Mülk süresi: 2. ayet.   Ölüm de, hayat da kulların imtihanı için yaratılmıştır, dolayısıyla hayatta acı- tatlı cereyan eden her şeyi bu çerçevede düşünmeli ve olup biten  her şeyin imtihan olduğu unutulmamalıdır. "Her can ölümü tadıcıdır, sizi şer ile de hayır ile de deneriz ve bize döneceksiniz" Enbiyâ suresi: 35 ayet. Yani fakirlik te veririz zenginlik de, hastalık da veririz sağlık ve afiyet de, evlat da veririz alırız da   dolayısıyla hanginiz yerine göre sabrediyor ve yerine göre şükrediyor, hanginiz sabretmiyor ve şükretmiyor ortaya çıksın diye bu imtihanı yaparız. Unutulmamalıdır ki yüce Allah ezelden ebede her şeyi biliyor ve kullarından haberdardır. Yüce Allah şüphesiz kuşatıcı ilmi ile ezelden ebede her şeyi biliyor, fakat hikmeti gereği kullarını şerle de hayırla da imtihan ediyor. Yüce Allah yaptığından dolayı asla kimse onu sorumlu tutamaz O, istediği zaman istediğine istediği soruyu sorar. Güldürür sonra ağlatır, ağlatır sonra güldürür. Her şey onun elindedir, kul bunu idrak etmeli ve buna böyle inanmalıdır nitekim şöyle demişler:   لكل محنة منحة ولكل شدة شدة Likülli mihnetin minhetün ve likülli şiddetin şeddetün. Her zorluğun bir güzel karşılığı, hediyesi ve ödülü vardır, her şiddet ve tehlike için ciddi bir hazırlık ve toparlanma safhası vardır. Yüce Allah kur'an-ı Kerim'de bir ayeti kerimede zorlukla kolaylığın bir arada olabileceğini şöyle ifade buyuruyor : فان مع العسر يسرا ان مع العسر يسرا "Demek ki zorlukla beraber bir kolaylık vardır. Evet, doğrusu her güçlüğün yanında bir kolaylık vardır"  İnşirah suresi: 5,6 ayetler.   O'na salat ve selam olsun Rasulullah efendimiz de " Bir zorluk iki kolaylığı asla yenemez" (Beyhakî Şuab ül Îmân Hadis No: 3263) buyurarak hem Ayeti Kerime’ye bir açıklık getirmiştir, hem de meşhur bir nahiv kaidesine işaret buyurmuştur ki o da şudur: Arapçada marife ve nekire diye iki kelime vardır, marife ne kadar tekrar edilirse tektir, ama nekire tekrar edildiği kadardır. Burada "Usr"marife,"Yusr" nekiredir. Bu kısa yazımıza son vermeden şu hususu da arz etmeyi uygun buluyorum : Sevinçte de hüzünde de, acı da ve tatlıda da, fakirlikte ve varlıkta da, hastalıkta ve sağlıkta da önemli olan, kul her hal ükârda yüce Allah'a iltica etmeli ona dönmelidir, kendisi  bir beşer olarak Kur'an ve sünneti rehber edinerek sebeplere sarılmalı sonra işini yüce Allah'a havale etmelidir,  çözümü ondan beklemelidir. Müminler en neşeli oldukları gün olan bayram günü kıldıkları Bayram namazında tekbirler getirirler. En üzgün oldukları zaman bir yakınlarının vefatında kıldıkları cenaze namazında da tekbirler getirilir. Bunun birçok hikmeti ve anlamı vardı. Birisi ve belki en önemlisi şudur: En sevinçli anımızda da en üzgün ve hazin anımızda da tek iltica edeceğimiz ve tek çaremiz yüce Allah'tır. Ey Alemlerin rabbi olan Yüce Allah! Bizleri ve bütün mümin kardeşlerimizi her halükârda sana dönenlerden, kapında bekleyenlerden, kapında Saadet bulanlardan ve açılan kapıdan içeri girenlerden eyle. Âmîn