İKİ  AYRI AKIL عقل قليل النظر وعقل حديد البصر  Akıl bir açıdan iki çeşittir, birincisi meâş, ikincisi de meâd aklı,yani dünyevî akıl ve uhrevî akıl. Meâş aklı, kısa görüşlü bir akıldır,bu akıl sadece dünya için çalışır, bedene hizmet eder,bu aklı bedenin zevk ve sefası ilgilendirir. Meâd aklı ise keskin bakışlı,uzun görüşlü sonucu baştan gören ve ona göre tedbir alandır. Meâd aklı kalb ile daha çok ilgilenir. Kalbin en bariz ve bilinen (Çok kimse tarafından da pek bilinmeyen) hastalığı yüce Allah'tan başkasına bağlanmasıdır,mâsivâ'ya kaymasıdır, kişi bu hastalığın farkında değilse bir dert, farkında olup da bu  hastalığın çaresini aramazsa ayrı dert. Meâş aklı bu hastalığı bilmez,dert de edinmez, bunu bilecek ve tedavisi için çaba sarf edecek olan meâd aklıdır. Başka bir ifade ile dünyevi akıl,kalbi bir hastalığı ve âhirete azık toplamayı dert edinmez, uhrevî akıl ise ,ahiretin bir tarlası olan dünya'ya,bu dünya ahiret azığı ve sermayesi toplama yeri diye deyer verir, yüce Allah'a iyi  kulluk yapmak için sağlam ve sağlıklı bir bedeni de arzu eder. Meâd(ölüm ve ötesi) aklın kazanılması ve her an görevini yerine getirmesi için sürekli ölümü,ahiretin ahvâlini, merhalelerini tefekkür ve tezekkür etmelidir,âhireti sürekli düşünen, âhirete azık toplayan âgâh ve uyanık insanlardan ve bu kabilden olan,ilim, zikir meclislerinden uzak kalmamalıdır. Herkes kendini daha iyi bilir, taşıdığı aklın hangi çeşit akıl olduğunu da bilir,bu akıl, onu nereye ve ne tarafa çekiyor, aklı, kötülüğü çokça emreden nefsine gâlib mi geliyor yoksa o nefse mağlub mu oluyor kendisi bilir. Allahım! Aklımızı meâd akli eyle aklımızı nefsimize galiba öyle bize lütfettiğin nimetleri bizden çekip alma  nimetlerine  şükretmeyi ve bu nimetleri vesile kılarak sana manen yaklaşmayı bize ve bütün mümin kardeşlerimize nasip eyle.Âmîn Ahmet ÖZKAN 23 Aralık 2021 Perşembe